कर्करोगाविरुद्धची लढाई कदाचित मानवजातीतील सर्वात प्रदीर्घ लढा आहे. त्याची प्रेरणा शोधण्याची आणि विलक्षण निराशा बंद करण्याची गरज यामुळे ऑन्कोलॉजीमधील संशोधनाला बराच काळ चालना मिळाली आहे. डॉ. कमल रणदिवे ( Dr. Kamal Ranadive ) हे सेन्सर संशोधनाच्या क्षेत्रात एक अग्रणी होते, तरीही भारतीय कर्करोग संशोधन केंद्र (ICRC) आणि भारतीय महिला वैज्ञानिक संघ (IWSA) सारख्या अविश्वसनीय प्रसिद्धीच्या संघटना बनवणे, मोल्डिंग आणि ड्रायव्हिंगमध्ये देखील होते. 1982 मध्ये तिला औषधोपचारासाठी पद्मभूषण पुरस्कार प्रदान करण्यात आला. घातक वाढीच्या संशोधनाच्या क्षेत्रातील तिच्या वचनबद्धतेसाठी, ती 1964 मध्ये मेडिकल कौन्सिल ऑफ इंडियाच्या रौप्य महोत्सवी संशोधन पुरस्काराच्या प्रमुख लाभार्थी बनली.
Dr. Kamal Ranadive : डॉ. कमल रणदिवे यांचे शिक्षण
कमलचा जन्म 8 नोव्हेंबर 1917 रोजी पुण्यात झाला, तिच्या पालकांची नावे दिनकर दत्तात्रेय समर्थ आणि शांताबाई दिनकर समर्थ आहेत. तिने तिची शाळा हुजूरपागा येथे पूर्ण केली: H.H.C.P. मुलींसाठी माध्यमिक शाळा आणि फर्ग्युसन कॉलेजमध्ये वनस्पतिशास्त्र आणि प्राणीशास्त्रावर लक्ष केंद्रित केले. 1943 मध्ये ती पुणे येथील कृषी महाविद्यालयात गेली जिथे तिने पदवी पदवीसाठी ‘सायटोजेनेटिक्स ऑफ अॅनोनेसी’ येथे प्रवेश घेतला.
करिअर आणि काम
तिच्या फेलोशिपनंतर, कमल (Dr. Kamal Ranadive) भारतात परत आली आणि ICRC मध्ये वरिष्ठ संशोधन अधिकारी म्हणून पुन्हा रुजू झाली. ICRC मध्ये प्रायोगिक जीवशास्त्र प्रयोगशाळा आणि पहिल्या टिश्यू कल्चर प्रयोगशाळेच्या उभारणीत तिचा मोलाचा वाटा होता. 1966 ते 1970 पर्यंत तिने ICRC च्या कार्यकारी संचालक म्हणून काम केले.
कर्करोग संशोधनाच्या क्षेत्रात तिच्या अभूतपूर्व योगदानाबद्दल तिला रौप्य महोत्सवी संशोधन पुरस्कार मिळालेला होता.
1960 च्या मध्यात, संशोधन सुविधेत टिश्यू कल्चर मीडिया आणि भिन्न अभिकर्मक तयार असणे आवश्यक आहे. या गरजा पूर्ण करण्यासाठी, डॉ. रणदिवे यांनी शास्त्रज्ञ आणि सेंद्रिय रसायनशास्त्रज्ञांच्या गटाची नोंदणी केली आणि त्यांच्यासाठी प्रेरक शिक्षक होते. यामुळे तिला कार्सिनोजेनेसिस, सेल सायन्स आणि इम्युनोलॉजीमध्ये नवीन एक्सप्लोरेशन युनिट्स तयार करण्यास प्रवृत्त केले.
टाटा मेमोरियल कॅन्सर हॉस्पिटलम
बॉम्बेमधील टाटा मेमोरियल कॅन्सर हॉस्पिटलमध्ये (जे नंतर कॅन्सर रिसर्च सेंटर बनले) पॅथॉलॉजी विभागात असताना, तिने (Dr. Kamal Ranadive) “स्तन कर्करोगाच्या संवेदनाक्षमतेमध्ये भिन्न असलेल्या उंदरांच्या चार जातींच्या सामान्य स्तन ग्रंथींच्या तुलनात्मक आकारविज्ञानावर अहवाल दिला. ” या अभ्यासानंतर स्तनाच्या कर्करोगाच्या दिशेने संशोधनाचा अथक प्रयत्न केला गेला. फेब्रुवारी 1945 मध्ये, स्तनाच्या कर्करोगाच्या अभ्यासावरील तिच्या अहवालाने विशेष लक्ष वेधले. तिने रोगाचा मार्ग आनुवंशिकता, मूल जन्माला येणे, हिस्टोलॉजिकल रचना आणि इतर घटकांशी संबंधित करण्याचा प्रयत्न केला.
तिच्या निवृत्तीनंतर, 1989 मध्ये, कमल यांनी अहमदनगरमधील सत्य निकेतन या स्वयंसेवी संस्थेमध्ये काम केले आणि अहमदनगर, महाराष्ट्रातील अकोला तालुक्यातील आदिवासी मुलांच्या पोषण स्थितीशी संबंधित डेटा गोळा केला. डॉ. रणदिवे यांनी राजपूर आणि अहमदनगरमधील आदिवासी महिला आणि मुलांचे पोषण आणि आरोग्य यावरही भारतीय महिला वैज्ञानिक संघाच्या पुढाकाराने सरकार प्रायोजित प्रकल्पांद्वारे काम केले. (ˇDr. Kamal Ranadive)
कॅन्सर आणि कुष्ठरोगावर उत्तरे शोधण्यासाठी अथक लढा देणारे, आदिवासी भागातील महिला आणि बालकांच्या आरोग्य सेवेसाठी चॅम्पियन असलेले आणि भारतातील विज्ञान आणि तंत्रज्ञानाच्या क्षेत्रात महिलांची सेवा करणारी एक महत्त्वपूर्ण संस्था स्थापन करणारे डॉ. कमल रणदिवे यांचे 2001 मध्ये निधन झाले. तिचे अभूतपूर्व शैक्षणिक आणि सामाजिक योगदान कधीही विसरता येणार नाही आणि कधीही विसरता येणार नाही.
