Download Our Marathi News App
वॉशिंग्टन: ग्लोबल वार्मिंगमुळे डेंग्यू तापाचा प्रसार मर्यादित होण्यास मदत होईल परंतु डासांमध्ये विषाणूजन्य संसर्ग रोखण्यासाठी वापरल्या जाणार्‍या बॅक्टेरियमचा प्रभाव कमी होऊ शकतो. ‘पीएलओएस नेग्लेक्टेड ट्रॉपिकल डिसिज’ या जर्नलमध्ये गुरुवारी प्रसिद्ध झालेल्या अभ्यास अहवालात हे सांगितले आहे. अभ्यासानुसार डेंग्यू विषाणूच्या संसर्गामुळे डासांना उष्ण तापमान जास्त असुरक्षित बनते.
नुकत्याच डेंग्यूविरूद्ध जैविक नियंत्रण म्हणून वापरल्या जाणार्‍या ‘वोल्बाचिया’ या जीवाणूमुळे कीटकांची औष्णिक संवेदनशीलताही वाढल्याचे संशोधकांना आढळले. ‘एडीज एजिप्टी’ या डासांच्या चाव्याव्दारे पसरलेल्या विषाणूमुळे डेंग्यू तापाने होतो हे लक्षात घेण्यासारखे आहे. हा रोग जीवघेणा आहे ज्यासाठी अद्याप कोणतेही विशिष्ट उपचार उपलब्ध नाही. “झीका, चिकनगुनिया आणि पिवळा ताप यासारख्या डासांच्या (एडिस एजिप्टी) विषाणूमुळे होणा-या बर्‍याच आजारांनाही ते जबाबदार आहेत, असे अमेरिकेतील पेनसिल्व्हानिया राज्य विद्यापीठाचे प्राध्यापक एलिझाबेथ मॅकग्रॅ यांनी सांगितले.
देखील वाचा
अलिकडच्या वर्षांत, जगभरातील संशोधकांनी एडीस एजिप्टी डासांना व्हॉल्बॅचिया नावाच्या विषाणूची लागण करून आणि नंतर ते वातावरणात सोडवून या व्हायरस नियंत्रित करण्याचा प्रयत्न केला आहे. डेंग्यूसह विविध विषाणू डासांच्या शरीरात वाढण्यापासून रोखण्यासाठी ‘वोल्बाचिया’ हा बॅक्टेरियम उपयुक्त ठरला आहे. मॅकग्रा म्हणाले की, डेंग्यू विषाणू आणि वोल्बाचिया बॅक्टेरिया दोन्ही डासांच्या शरीरात विविध ऊतींना संक्रमित करतात आणि विषारी नसले तरी रोगप्रतिकारक-तणावाचा प्रतिकार करतात. ते म्हणाले, “डेंग्यू आणि वोल्बाचियाने बाधित डासांना आधीच ताणतणावाचा सामना करावा लागत असल्याने आम्हाला वाटलं की ते उष्णतेसारख्या ताणतणावाचा सामना करण्यास कमी सक्षम होतील.”
संशोधकांनी संक्रमित डासांना सीलबंद कुंड्यांमध्ये ठेवल्या आणि नंतर या कुपी पाण्यात गरम केल्यावर 42 डिग्री सेल्सिअस तापमानात ठेवल्या. त्यानंतर त्यांनी डासांना स्थिर होण्यास किती वेळ लागला याचा शोध घेण्याचा प्रयत्न केला आणि नंतर याची तुलना न झालेल्या संसर्गाच्या डासांनी चालू असलेल्या वेळेशी केली. या टीमला आढळले की डेंग्यू विषाणूची लागण झालेल्या डासांमुळे उष्णतेबद्दल अधिक संवेदनशीलता निर्माण झाली आहे. ते संक्रमित डासांपेक्षा सुमारे तीन पट अधिक वेगाने ‘गतिहीन’ बनले.
देखील वाचा
त्याचप्रमाणे, वोलबाचिया बॅक्टेरियमने संक्रमित डास संक्रमित डासांपेक्षा चार पट अधिक वेगाने ‘स्थिर’ झाले. त्यानंतर, संशोधकांनी असा निष्कर्ष काढला की ग्लोबल वार्मिंगमुळे डेंग्यू तापाचा प्रसार मर्यादित होण्यास मदत होते परंतु डासांमधे व्हायरल ट्रान्समिशन रोखण्यासाठी वापरल्या जाणार्‍या बॅक्टेरियमचा प्रभावही कमी होऊ शकतो. (एजन्सी)
