Download Our Marathi News App
मुंबई : मध्य रेल्वेच्या दोन ऐतिहासिक गाड्या 1 जून रोजी त्यांचा वर्धापन दिन साजरा करत आहेत. भारतीय रेल्वेच्या सर्वात जुन्या ट्रेन्सपैकी एक पंजाब मेल 110 वर्षे पूर्ण करत असून 1 जून रोजी 111 व्या वर्षात पाऊल टाकत आहे, त्यानंतर मुंबई-पुणे या महाराष्ट्रातील दोन प्रमुख शहरांदरम्यान धावणार आहे. डेक्कन क्वीन ही प्रीमियम ट्रेन देखील वळणार आहे. 1 जून रोजी 92.
‘डेक्कन क्वीन’ 1 जून 1930 रोजी ग्रेट इंडियन पेनिन्सुला रेल्वेद्वारे लॉन्च करण्यात आली. इलेक्ट्रिक लोको असलेली पहिली डिलक्स ट्रेन मध्य रेल्वेवर सुरू करण्यात आली, तिला ‘दख्खनची राणी’ (दख्खनची राणी) म्हणूनही ओळखले जाते.
रेक इंग्लंडमध्ये बनवले गेले
ट्रेन 7 वॅगनच्या दोन रेकने चालवली गेली होती, त्यापैकी एक रेक स्कार्लेट मोल्डिंगसह चांदीच्या रंगात रंगविला गेला होता आणि दुसरा रेक रॉयल निळ्या रंगात सोन्याच्या रेषांनी रंगला होता. मूळ रेकच्या डब्यांच्या आतील फ्रेम्स इंग्लंडमध्ये तयार केल्या गेल्या होत्या, तर डबे जीआयपी रेल्वेच्या मॉन्टुगा कारखान्यात तयार केले गेले होते. सध्या ही ट्रेन १७ डब्यांसह धावते. 91 वर्षांनंतरही ही ट्रेन प्रवाशांची पहिली पसंती कायम आहे. डेक्कन क्वीन पुश-पुल इंजिनद्वारे समर्थित आहे.
देखील वाचा
22 जूनपासून LHB रेक
मध्य रेल्वेचे सीपीआरओ शिवाजी सुतार यांनी सांगितले की, 22 जूनपासून डेक्कन क्वीन एलएचबी रेकने धावेल. 4 एसी चेअर कार, 1 विस्टाडोम कोच, 8 सेकंड क्लास चेअर कार, 1 जनरल सेकंड क्लास कम गार्ड ब्रेक व्हॅन आणि जनरेटर कार असेल.
पंजाब मेल 1911 मध्ये सुरू झाली
मुंबई ते पेशावर ही पंजाब मेल १९११ मध्ये सुरू झाली. पंजाब मेल फ्रंटियर मेलपेक्षा 16 वर्षांनी जुनी असल्याचं सांगण्यात येत आहे. पंजाब लिमिटेड मुंबईतील बॅलार्ड पिअर मोल स्टेशनवरून GIP मार्गाने ठराविक पोस्टल दिवसांत पेशावरपर्यंतचे 2,496 किमीचे अंतर 47 तासांत कापत असे. गाडीत 6 डबे होते. प्रवाशांसाठी 3 आणि पोस्टल वस्तू किंवा पत्रांसाठी 3. कोचची क्षमता फक्त 96 डब्यांची होती.
देखील वाचा
सर्वात वेगवान ट्रेन
फाळणीपूर्वी ब्रिटिश भारतातील पंजाब लिमिटेड ही सर्वात वेगवान ट्रेन होती. पंजाब लिमिटेडचा मार्ग इटारसी, आग्रा, दिल्ली, अमृतसर आणि लाहोरमधून पेशावर छावणीपर्यंत जाणार्‍या जीआयपी रेल्वे मार्गाने गेला. नंतर पंजाब लिमिटेडच्या जागी पंजाब मेल असे म्हटले जाऊ लागले.1930 च्या मध्यात पंजाब मेलची ओळख तृतीय श्रेणी प्रशिक्षक म्हणून करण्यात आली. 1914 मध्ये, मुंबई ते दिल्ली हा GIP मार्ग 1,541 किमी होता, जो या ट्रेनने 29 तास 30 मिनिटांत पूर्ण केला होता. 1920 च्या दशकाच्या सुरुवातीला ही वेळ 27 तास 10 मिनिटे कमी करण्यात आली. पंजाब मेल 32 तास 35 मी मध्ये मुंबई ते फिरोजपूर कॅन्ट 1930 किमी अंतर कापते. ती 52 स्थानकांवर थांबते
[1945मध्येएसीकोच
पंजाब मेलमध्ये 1945 मध्ये एसी स्लीपर कोच बसवण्यात आला होता. 1 मे 1976 पासून पंजाब मेल डिझेल इंजिनने चालवली जात होती. घाटाच्या विद्युतीकरणानंतर ही गाडी बॉम्बे व्हीटी ते मनमाडपर्यंत इलेक्ट्रिक लोकोमोटिव्हने धावली, तर मनमाडहून डब्ल्यूपी क्लास स्टीम लोकोमोटिव्हने ही ट्रेन थेट फिरोजपूरला गेली. 1968 मध्ये ही ट्रेन डिझेल इंजिनवरून झाशीपर्यंत धावू लागली. डब्यांची संख्या 12 वरून 15 करण्यात आली. नंतर डिझेल इंजिन नवी दिल्लीपर्यंत धावू लागले आणि 1976 मध्ये ते फिरोजपूरपर्यंत जाऊ लागले. डब्यांची संख्या 18 करण्यात आली.
LHB प्रशिक्षक
पंजाब मेल मुंबई ते फिरोजपूर कॅन्ट हे १९३० किलोमीटरचे अंतर ३४ तास १५ मी. मध्ये कापते. पंजाब मेलचे 1 डिसेंबर 2021 पासून एलएचबी कोचमध्ये रूपांतर करण्यात आले आहे.
