मुंबई : भारत सरकारचा देश सर्वात जास्त आणि सर्वाधिक लाभदायक जीवन बीमा कंपनी भारतीय जीवन बीमा निगम (LIC) का महा सार्वजनिक निर्गम यानी मेगा आईपीओ (IPO) यासाठी तयार आहे. सरकार नेआईसी आपल्या 10% इक्विटी फाउंटदारी विककर जवळ जवळ 90 हजार करोड से 1 लाख करोड रूपए जुटाने की तयार केले आहे. अशाप्रकारे भारतीय भांडवल बाजार (भारतीय भांडवली बाजार) मध्ये अब तक का मोठा आईपीओ होगा. यानी जानेवारीच्या अंतिम सप्ताहात या फेब्रुवारी २०२२ ला येणार आहे.
एलआयसी के आईपीओ कोना देश-विदेश के गुंतवणूकदार (गुंतवणूकदार) मध्ये खूप उत्सुकता आहे आणि सूचना बेसब्री से प्रतीक्षा भी है कि यह अनेक मायनों में सबसे अलग होगा. एलआयसी भारताची सर्वात मोठी लाभप्रद बीमा कंपनी सोबत विश्वाची प्रमुख बीमा कंपनी देखील आहे. जीवन बीमा उद्योग (जीवन विमा उद्योग) मध्ये 65 साल से सतत मार्केट लीडर एलआईसी देश के इंफ्रास्ट्रक्चर विकासामध्ये सर्वात जास्त योगदान देते आई. सोबत ही भारतीय शेअर बाजाराची सर्वात मोठी संस्था गुंतवणूकदार देखील आहे. 34.4 ट्रिलियन रुपए के बीमा कोष, 36.8 दशलक्ष ट्रिलियन रुपए के निवेश तर 38 ट्रिलियन रुपए से अधिक के व्यवस्थापन कोष सोबत एलआयसी एक विशालकाय कंपनी बनते. वर्तमान अध्यक्ष एम. आर. कुमारांच्या नेतृत्वात एलआयसी आपला विकास वाढवणे आणि अधिक मजबूत, गतिमान, तंत्रज्ञान आणि व्यावसायिक बनत आहे.
हेही वाचा
तीसरी सर्वात मूल्यवान कंपनी
विश्लेषकों का अनुमान आहे की एलआयसी शेअर बाजाराच्या काही दिवसांत बाजार भांडवलीकरण यानी मार्केट कॅप (मार्केट कॅपिटलायझेशन) 11 ट्रिलियन रुपए (150 बिलियन डॉलर) के आस-पास हो सकता आहे, जो देश की सर्वात मोठी कंपनी रिलायंस इंडस्ट्रीज (रिलायन्स इंडस्ट्रीज) ) आणि शीर्ष आईटी कंपनी टीसीएस (TCS) नंतर सर्वाधिक होईल. रिलायंस का मार्केट कॅप वर्तमानात 16.60 ट्रिलियन रुपए (221 बिलियन डॉलर) आणि टीसीएस का 13.50 ट्रिलियन रुपए (180 बिलियन डॉलर) आहे. याप्रमाणे एलआयसी देश की तीसरी सर्वोत्कृष्ट मूल्यवान कंपनी बनली आहे तर सेन्सेक्स (सेन्सेक्स) आणि निफ्टी (निफ्टी) मध्ये समावेश.
हेही वाचा
आकर्षक मूल्य येणारा निर्गम!
लहान-बडे सर्व गुंतवणूकदार एलआयसीचे शेअर खरेदी करण्यासाठी तत्पर आहेत आणि प्रत्येक गुंतवणूकदार आपल्या पोर्टफोलियोमध्ये शेअर करा एक तो एलआयसी देशाची तीसरी मूल्यवान कंपनी असेल. दुसरा, देश आईपीओ उचित मूल्य पर आएगा। हे सर्व माहित आहे की भारत सरकार आपल्या सर्व कंपन्यांचे आईपीओ उचित मूल्य किंवा आकर्षक मूल्यावर लाती आहे. कारण गुंतवणूकदारांना फायदेशीर आहे. खाजगी कंपन्यांचे प्रमोटर की लुभावना प्रचार कर अत्याधिक महंगे यानी मनमाने दाम वर लाती नाही. नागरिक गुंतवणूकदारांना नुकसानीची आशंका अधिक राहती आहे. ही खाजगी कंपनी मेगा आईपीओ मध्ये सर्व पाहत आहेत. 14 साल पहले आए 11,500 करोड रुपए के रिलायंस पावर आईपीओ (रिलायन्स पॉवर आयपीओ) मध्ये तो निवेशकों की जवळजवळ पूर्ण डूब करता है. आणि आता 18,300 करोड रुपए सर्वात मोठे आईपीओ पेटीएम (Paytm) का शेअर जवळपास 25% नुकसानीत आहे. दिल्लीक एलिआईसी के आईपीओ मध्ये गुंतवणूकदारांना सूचीचे फायदे (नफा) के साथ-साथ लॉन्ग टर्म मध्ये वेल्थ क्रिएट (संपत्ती निर्माण) की पूर्ण संभावना. हेच कारण आहे की हर गुंतवणूकदार एलिसी के आईपीओ की बेसब्री से प्रतीक्षा करत आहे. माना जा रहा आहे कि आईपीओ 400 ते 600 रुपए मूल्य वर येऊ शकते.
कड़ी प्रतिस्पर्धा से पार्टी में सफल एलआयसी
वर्ष 1956 मध्ये 5 करोड रुपए की सुरुवातीची सुरुवात झाली एलआईसी के पास आज 34.36 लाख करोड रुपए (34.36 ट्रिलीयन रुपए) के लाइफफॅन्स सहित 38.04 लाख करोडे (38.04 ट्रिलियन रुपए) से अधिक कासंपत्ति आधार यानी व्यवस्थापन कोष (AUM) हो चुका आहे. देशामध्ये दोन दशक पूर्व बीमा जेव्हा उद्योग व्यवसायातील कंपन्यांसाठी खोला होता तो आशंका व्यक्त की थी कि खाजगी कंपन्यांची कड़ी स्पर्धा एलआयसीला टिकणे कठीण होईल, परंतु सर्व आशंकांना झुठलाते एलईसी दिवस आणि मजबूत दिली होती आणि 24 खाजगी कंपन्यांची कड़ी प्रतिस्पर्धा सहजतेने सामना करत नाही एलआईसी आज सर्वात मोठी भरोसेमंद बीमा कंपनी बनली आहे. सोबत ही सर्वोत्कृष्ट बाजारदारी अर्थात प्रथम प्रिमियम आयममध्ये 66.18% आणि पॉलिसींची संख्या 74.58% एकत्रितरीत्या सोबत नंबर वन आहे. एलिसी फक्त भारत में ही नाहीच आहे. ‘ब्रांड फाइनेंस इंश्योरेंस 100’ की सर्वे रिपोर्टनुसार, एलिसी का विश्व का तीसरा सर्वात मजबूत आणि 10वां सर्वोत्तम मूल्यवान ब्रँड आहे. आज एलआयसीमध्ये वैयक्तिक व्यवसायाच्या अंतर्गत विक्रयसाठी 32 विमा योजनांचा एक गुलदस्ता उपलब्ध आहे, ज्या समाजाच्या विभिन वर्गांची आवश्यकता पूर्ण होते. एलआयसी ग्राहक त्यांच्या बदली गरजा आणि बदलते वेळेनुसार सर्वोत्तम उत्पादने प्रदान करत आहे.
तथापि, अद्याप सरकार ने आईपीओ की साइज स्थापित नाही, परंतु आरंभिक अनुमानांचा आधार वर 1 लाख करोड रुपए की साइज के साथ निश्चित ही भारताचा सर्वात मोठा आईपीओ होईल. और यह भारत प्राइमरी मार्केट (भारतीय प्राथमिक बाजार) में एक नया इतिहास बनवा. साथ ही बाजाराची नवी दिशा प्रदान कर गेमचेंजर बनेगा । जेव्हा 1 लाख करोड रुपए कीर्ड बँक जुटानी है तो करोडों नवीन निवेशक बाजार में आएंगे. एलआयसी पास 13.53 लाख एजंट्सचे विशाल नेटवर्क आहे आणि 25 करोड अधिक ग्राहक आहेत. त्यांच्याकडून मोठ्या संख्येने गुंतवणूकदार डीमैट खाते (डीमॅट खाती) उघडवा आहेत. ये करोडोंचे नवीन शेअर्स मार्केटमध्ये येतील तो बाजार आणि मजबूती अनुभव. वैसे सरकार का फोकस रिटेल इन्वेस्टर (किरकोळ गुंतवणूकदार) वर हमेशा कायम है, परंतु हमारे सरकार से आग्रह की एलआईसी के पॉलिसीधारक (पॉलिसीधारक) के साथ रिटेल इन्वेस्टर को आईपीओ मूल्यात विशेष सूट प्रदान की. भरपूर देश के रिटेल निवेशक का एलआयसी के आईपीओ के प्रति उत्साह वाढवा.
-सिद्धार्थ खेमका, रिटेल रिसर्च हैड, मोटेलवाल ओस फाइनेंशियल
एलआईसी देश सर्वात जास्त मुनाफा कमाने प्रदान करणारी विमा कंपनी सोबत सरकार 2500 करोड रुपए से अधिक का लाभांश (लाभांश) करते. जब यह सूची होगी तो निश्चित ही देश की टॉप 5 ब्ल्यूचिप कंपनी (ब्लू चिप कंपनी) में इसे गिनती होगी। ती सेंसेक्स आणि निफ्टी मध्ये देखील समाविष्ट आहे. ही स्मार्टफोन मार्केट में पहिली कंपनी, जो सूचीबद्ध करते समय ही मार्केट कॅप 10 लाख करोड रुपए से अधिक होईल. हमारा मानना है कि देश के इंश्योरेंस सेक्टर में एलआईसी फॉरवर्ड मार्केट लीडर आणि मोस्ट प्रॉफिटेबल कंपनी बनी आहे. त्यामुळे हर निवेशक त्याला आईपीओ मध्ये गुंतवणूक करणे आवश्यक आहे आणि पोर्टफोलियो मध्ये नेहमी ठेवणे आवश्यक आहे. सरकार ने आईपीओ की तैयारी तेज कर दी है. आयपीओ मार्च के पहले आने की उम्मीद है. हर निवेशक को अभी से इन्फॉन्ट आवंटित करणे आवश्यक आहे.
-अशोकलानी, डॉक्टरलानी कंसल्टेंट्स प्रा. लि
