नवी दिल्ली: शुक्रवारी शक्तीकांत दास यांची डिसेंबर २०२४ पर्यंत आणखी तीन वर्षांसाठी रिझर्व्ह बँक ऑफ इंडिया (RBI) गव्हर्नर म्हणून पुन्हा नियुक्ती करण्यात आली.
मंत्रिमंडळ नियुक्ती समितीमध्ये पंतप्रधान नरेंद्र मोदी आणि गृहमंत्री अमित शहा यांचा समावेश आहे. काल संध्याकाळी निर्णय घेण्यात आला.
“मंत्रिमंडळाच्या नियुक्ती समितीने शक्तीकांत दास यांची RBI गव्हर्नर म्हणून 10 डिसेंबर 2021 नंतर तीन वर्षांच्या कालावधीसाठी किंवा पुढील आदेश येईपर्यंत, यापैकी जे आधी असेल त्या कालावधीसाठी पुनर्नियुक्तीला मान्यता दिली आहे,” असे अधिकृत निवेदन वाचा.
दास यांनी डिसेंबर 2018 मध्ये तीन वर्षांसाठी आरबीआय गव्हर्नर म्हणून पदभार स्वीकारला. ते यापूर्वी अर्थ मंत्रालयात आर्थिक व्यवहार सचिव होते. सध्याच्या भाजप सरकारच्या काळात मुदतवाढ मिळवणारे ते पहिले RBI गव्हर्नर आहेत; पूर्वीच्या लोकांनी एकतर राजीनामा दिला किंवा पुन्हा शिक्षणाकडे जाण्याचा निर्णय घेतला. त्यांनी वित्त, कर आकारणी, उद्योग आणि पायाभूत सुविधांमध्ये महत्त्वाच्या पदांवर काम केले आहे.
श्री दास यांनी जागतिक बँक, एशियन डेव्हलपमेंट बँक (ADB), न्यू डेव्हलपमेंट बँक (NDB) आणि एशियन इन्फ्रास्ट्रक्चर इन्व्हेस्टमेंट बँक (AIIB) मध्ये भारताचे पर्यायी गव्हर्नर म्हणूनही काम केले आहे.
अर्थमंत्रालयातील त्यांच्या प्रदीर्घ कार्यकाळात ते तब्बल आठ केंद्रीय अर्थसंकल्पांशी थेट संबंधित होते. दास हे दिल्ली विद्यापीठाच्या सेंट स्टीफन कॉलेजमधून पदव्युत्तर पदवीधर आहेत. त्यांनी उर्जित पटेल यांची जागा घेतली, ज्यांनी 2018 मध्ये RBI च्या स्वायत्ततेसह विविध विषयांवर सरकारशी वाढत्या मतभेदांदरम्यान अचानक राजीनामा दिला.
RBI ने आपल्या ऑक्टोबरच्या पतधोरण आढाव्यात सलग आठव्यांदा प्रमुख बेंचमार्क दर अपरिवर्तित ठेवले आणि “वृद्धीला पुनरुज्जीवित करण्यासाठी आवश्यक असेल तोपर्यंत दरांची स्थिती कायम ठेवण्याचे आश्वासन दिले.
“रेपो दर, 2020 च्या सुरुवातीला 115 बेसिस पॉइंट्स (bps) ने कपात केल्यानंतर, मे 2020 पासून 4 टक्क्यांच्या विक्रमी नीचांकी पातळीवर ठेवण्यात आला आहे, तर रिव्हर्स रेपो रेट 155 bps ने कमी करून 3.35 टक्क्यांवर आला आहे.
रेपो रेट हा दर आहे ज्या दराने आरबीआय बँकांना कर्ज देते; तर रिव्हर्स रेपो दर हा दर आहे ज्यावर मध्यवर्ती बँक बँकांकडून पैसे घेते.
