विशाखापट्टणम | पाकिस्तान-चीनला चोख प्रत्युत्तर देण्यासाठी ‘विशाखापट्टणम’ येत आहे

-अरविंद सिंग

मुंबई : पाकिस्तान आणि चीनसारख्या प्रॉक्सी शत्रूंपासून सावध राहण्यासाठी भारत आपली जल, जमीन आणि हवाई क्षमता सतत वाढवत आहे. या भागात, भारतीय नौदलाच्या ‘विशाखापट्टणम’ वर्गाचा पहिला प्रकल्प 15-B स्टेल्थ गाईडेड मिसाईल डिस्ट्रॉयर (डिस्ट्रॉयर) 21 नोव्हेंबर रोजी भारतीय नौदलाची शान बनेल. त्यामुळे नौदलाची ताकद आणखी वाढणार आहे. त्याच्या कार्यान्वित झाल्यामुळे हिंदी महासागरातील भारताचे सुरक्षा कवच अधिक मजबूत होईल. नौदलात अत्याधुनिक तंत्रज्ञानासह हे नाशक सामील झाल्याने पाकिस्तान आणि चीनची चिंता वाढली आहे.

भारताच्या तुलनेत पाकिस्तान कुठेही नसला तरी चीन ज्या प्रकारे शस्त्रास्त्रे पुरवत आहे त्याला सामोरे जाण्यासाठी तो एक विनाशकारी ‘मैलाचा दगड’ ठरेल, असे संरक्षण तज्ज्ञांचे मत आहे. ही युद्धनौका नौदलात सामील झाल्याने नौदल खूप मजबूत होईल. नौदल वेस्टर्न कमांडचे प्रवक्ते मेहुल कर्णिक यांनी सांगितले की, या श्रेणीतील एकूण चार युद्धनौका मुंबईतील माझगाव डॉक येथे बांधल्या जात आहेत. त्यांच्यातील ही पहिली युद्धनौका आहे.

देखील वाचा

भारतीय शहरांच्या नावावर युद्धनौका

MDL ने जानेवारी 2011 मध्ये भारतीय नौदलासाठी चार प्रोजेक्ट 15-B युद्धनौका तयार करण्यासाठी करार केला होता. जहाजांची रचना सेवेच्या इन-हाऊस डिझाईन संस्थेने ‘डायरेक्टोरेट ऑफ नेव्हल डिझाइन’ केली आहे. विशाखापट्टणम, इम्फाळ, मुरमुगाव अशी या चार युद्धनौकांची नावे असून चौथ्याचे नाव अद्याप अधिकृतपणे जाहीर झालेले नाही, मात्र या युद्धनौकेचे नाव सुरत असेल, असे तज्ञांचे म्हणणे आहे. या सर्व विनाशकांना भारतातील प्रमुख शहरांची नावे देण्यात आली आहेत. भारतीय संरक्षण मंत्रालयाच्या माहितीनुसार, प्रकल्प 15-B मध्ये, एकूण तंत्रज्ञानापैकी सुमारे 75% (सामग्री) स्वदेशी आहे.

क्षेपणास्त्रांनी सज्ज

ही युद्धनौका बीईएलचे मध्यम पल्ल्याच्या पृष्ठभागावरून हवेत मारा करणारे क्षेपणास्त्र, ब्रह्मोस क्षेपणास्त्र, लार्सन अँड टुब्रोचे स्वदेशी टॉर्पेडो ट्यूब लाँचर आणि स्वदेशी पाणबुडीविरोधी रॉकेट लाँचरसह स्वदेशी अत्याधुनिक शस्त्रांनी सुसज्ज असेल. हे जहाज भेलद्वारे निर्मित ७६ मिमी सुपर रॅपिड गन माउंटने सुसज्ज असेल.

2015 मध्ये लाँच केले होते

‘विशाखापट्टणम’ क्लास डिस्ट्रॉयर एप्रिल 2015 मध्ये लाँच करण्यात आले आणि त्याचे डॉकिंग ऑक्टोबर 2013 मध्ये सुरू झाले. ‘विशाखापट्टणम’कडे भारत सरकार आणि भारतीय नौदलाच्या स्वातंत्र्याच्या 75 वर्षांचा भाग म्हणून ‘आत्मनिर्भर भारत’च्या संकल्पाच्या पूर्ततेच्या दिशेने एक दुवा म्हणून पाहिले जात आहे.

ही या युद्धनौकेची खासियत आहे

• नाव ‘विशाखापट्टणम’
• डॉक माझॅगॉन डॉक लिमिटेड
• मार्गदर्शित मिसाईल डिस्ट्रॉयर टाइप करा
• खर्च $8,950 दशलक्ष
• वजन 7,300 टन
• लांबी १६३ मीटर (५३५ फूट)
• बीम १७.४ मी (५७ फूट)
• मसुदा 6.5 मीटर (21 फूट)
• गती 30 नॉटिकल मैल (56 किमी ताशी)
• श्रेणी 4,000 नॉटिकल मैल (7,400 किमी)
• क्रू सदस्य 300 (50 अधिकारी, 250 विक्रेते)
• एकावेळी ४५ दिवसांची मोहीम करण्यास सक्षम